Frankrijk en Spanje


In de roerige jaren van de 18e eeuw waren er vele oorlogen over en weer. Ook Frankrijk en Spanje bevochten elkaar rechtstreeks, of via pacten waarin de landen elkaars opponent waren. Vrede werd dan ook vaak gesloten. Een specifieke gebeurtenis is voor het uitbrengen van deze pijp niet te noemen, of het moet de toch al zo bejubelde vrede van Aken uit 1748 zijn. Feit is dat beide landwapens hier tegen elkaar op de kop zijn geplaatst, met een unificerende omlijsting.


Ovaalvormige pijpenkop uit de periode 1740-1750. Naar de roker toe staan de wapens van Frankrijk en Spanje. Het wapen van Frankrijk, links, bestaat uit een enkel vlak met drie Franse lelies er op. De achtergrond is horizontaal gearceerd. Het wapen van Spanje zit iets ingewikkelder in elkaar. Vergeleken met het Spaanse wapen uit dezelfde periode als deze pijp is alleen de bovenste helft, of de bovenste twee kwartieren, van het wapen gebruikt om op de pijp af te beelden. De helft links bestaat dan weer uit vier kwartieren op zich, met alternerend twee burchten en twee klimmende leeuwen. De rechterhelft bestaat uit twee verticaal verdeelde vlakken. Links staan enkel verticale lijnen, rechts een diagonaal kruis waarin het onder - en bovenvlak ook zijn gevuld met verticale lijnen, links en rechts staat een kleine adelaar. Boven de schilden staat een ridderhelm met pluimen. Boven de helm staat een grote keizerskroon. Achter de kroon langs lopen twee tekstlinten, met links 'VRANK' en rechts 'HISPA'. Aan de onderzijde van de schilden lopen drie ketens, of ordes. Zij verbinden de voorstelling. Het Franse schild wordt op de linkerzijde van de kop gedragen door een engel. In haar rechterhand draagt ze een vlag of vaandel met het wapen van Frankrijk. Het Spaanse schild wordt gedragen door een staande leeuw. In zijn rechterpoot (van achter het schild) houdt hij een vaandel met een wapenschild dat wordt gevuld met zes burchten om een hartschild, waarin een vijf stippige vorm staat. In het wapen van Spanje uit de 18e eeuw staat deze voorstelling in een hartschild. De schilddragers staan op een lijnvormige ondergrond met een lambrequin er onder, tot aan de steelaanzet. Aan de onderste ordeketen hangt onder het wapen van Frankrijk een ridderkruis, onder het wapen van Spanje het gulden vlies.

Op de zijkant van de hiel staat links het wapen van Gouda. Het merk op de hiel is meermin, van Jacob Claris (1747-1749) of Boudewijn Claris (1749-1773) (Lit. 2).