Steelgat bij kop afgesloten

Om verschillende redenen kan het stukje steelgat dat aansluit op de pijpenkop tijdens het vervaardigingsproces dicht zijn geraakt. Het effect is dat de pijp onbruikbaar is geraakt. Dit soort producten vindt je alleen terug als misbaksel.

Rondbodem model pijp uit het einde van de 19e eeuw. De pijp is een misbaksel uit een misbakselstort. De breuk in de klei over de kop is al niet goed, het resultaat van minder goed gemengde klei. Maar de belangrijkste fout, die de pijp onbruikbaar heeft gemaakt, is het dichte steelgat. De wijer, waarmee het steelgat wordt gemaakt, is wel doorgeprikt in de kop, maar is net onder de holte van de ketel uitgekomen en daarmee is de aansluiting gemist.

Deze pijpenkop met vissenbek rond de bodem, heruitgegeven in de 19e eeuw, blijkt bij nader inzien defect op de breuk met de steel. Precies in het steelgat is een kleiplaatje blijven zitten. Dat kleiplaatje is ontstaan toen de kop al uitgehold was, maar de wijer (om het steelgat te maken) de verbinding met de kop opnieuw maakte. De stopper, het instrument dat werd gebruikt om de klei mee uit de pijpenkop te persen, drukt een dun randje klei in de steelopening en die moet weer worden doorgeprikt. Er vormt zich om het uiteinde van de wijer een dopje klei die meestal uit de pijpenkop verdwijnt, maar soms achterblijft. Hier is dat dopje precies in het steelgat blijven zitten. Zo is de pijp een misbaksel geworden.