'Jonas' walvissen

Jonas in de walvis was een versieringstype dat de hele 17e eeuw op pijpenkoppen is gezet. Voorbeelden van de pijpenkoppen (met of zonder steelfragment) zijn te zien op de pagina Jonas in de walvis. De stelen zijn altijd herkenbaar als een grote vis (of zeemonster) die met opengesperde bek op de steel gegraveerd zijn. De ene keer zijn ze redelijk figuratief, in veel gevallen gewoon decoratief. Er zijn uiteindelijk ook barokpijpen gemaakt met dit type steel en later is de steel ook bij andere pijpen gebruikt, zonder dat er van een Jonasthema sprake was.

Op eenvoudige, 17e eeuwse Jonasstelen werden voor de bek van de walvis soms initialen toegevoegd van de pijpenmaker. Zo maakten ze toch reclame zonder een hielmerk te plaatsen. Dat loopt vooruit op de latere zijmerken.

Drie fragmenten van Jonasstelen. Op de eerste steel zijn de letters MM toegevoegd, initialen van de maker. Of deze van zijn voornamen waren of van een voor- en achternaam is niet duidelijk, beide mogelijkheden werden door pijpenmakers gebruikt.