Het gedecoreerde trechtermodel
Allerlei voorstellingen op pijpen uit de periode 1675-1740
vanaf 1690 ontstaat de kleipijp met het merk op de zijkant van de ketel. Iets eerder, rond 1675 beginnen kleipijpen opnieuw regelmatig versierd te worden, na een kleine inzinking tijdens de tweede helft van de 17e eeuw. Pijpenmakers beginnen pijpen te maken met op de zijden van de pijpenkop twee losstaande decoraties, soms aan elkaar verwant, dan weer ogenschijnlijk onsamenhangend. In de periode die volgt blijven de pijpen met zijmerken bestaan tot over het einde van de eeuw, terwijl de pijpen met twee losstaande illustraties weer verdwijnen tussen 1740 en 1750. Zij worden opgevolgd door pijpen die de afbeeldingen hebben op driekwart van de kop, tot geheel bewerkt aan toe.
In eerste instantie is het huis van Oranje het hoofdthema, met allerlei verschillend uitgevoerde afbeeldingen. Aan de kwaliteit worden nog geen erg hoge eisen gesteld. Bijna tegelijk komen er mondaine afbeeldingen bij, zoals een boer en een boerin, beide met een juk met melkflessen. De diversiteit in afbeeldingen neemt langzaam toe en het lijkt alsof de opkomst en ondergang van dit genre hand in hand gaat met de ontwikkeling van het trechtervormige pijpenmodel. Een oplettende kijker zal echter zien dat er op deze pagina's ook late dubbelconische pijpen en vroege ovaalvormige pijpenkoppen staan afgebeeld.
Omdat pijpenmakers in veel gevallen de pijpenhelften met hun versieringen afbakenen met een dubbele stippenrij, worden dit soort pijpen onder verzamelaars ook wel 'parelnaden' genoemd. Ondanks de diversiteit in onderwerpen is er ook veel herhaling. Daarbij kunnen voorstellingen op de linker- en rechterhelft van de pijpenkop verschillend gecombineerd worden. Zo komt de molen veel voor, maar dan gecombineerd met een molenaar, een koffietafel, een visser, enzovoort. Andere modellen, zoals die met een duif en een doffer, komen alleen met die combinatie voor.
Het is bij deze pijpen niet ongewoon om de initialen van de maker toe te voegen aan de voorstellingen. Zo wordt de oorspronkelijk puur decoratieve pijp ook voor een deel een zijmerkpijp.
Profane voorstellingen:
