Zijmerken met een afbeelding
Verreweg de grootste groep zijmerken bestaat uit afbeeldingen, al dan niet vergezeld van letters. In Gouda zaten afbeeldingen al goed vertegenwoordigd in het merkensysteem en in de 18e eeuw breidde zich dat uit naar de zijmerkpijpen. In andere centra werden ook afbeeldingen geplaatst, maar dan meestal met letters, om de naamsbekendheid te vergroten. Was een merk uit een andere stad dan Gouda een afbeelding zonder toevoegingen, dan ging het bijna altijd wel om een kopie van een Gouds merk, om gebruik te maken van het verkoopsucces van de Goudse pijpen. Meestal haal je de Goudse - en andere Nederlandse zijmerken wel uit elkaar, op basis van kwaliteitsverschil tussen de kleibeheersing en tussen de afbeeldingen. maar dat gaat niet altijd op. Sommige verschillen zijn niet waarneembaar. Ik probeer waar mogelijk het centrum te benoemen. Ik zou er een keer naast kunnen zitten, dat is bijna niet te vermijden. Ook in Gouda heb ik pijpenkoppen gevonden die in een andere stad zijn gemaakt, maar hier zijn weggegooid. Niet alles is wat het lijkt.
Voor het overzicht houd ik dezelfde indeling van beeldmotieven aan als ik heb gebruikt bij de Goudse merken, zoals ze zijn ingedeeld door Don Duco in Merken en merkenrecht, uit 2003. Omdat ik op deze pagina geen onderscheid maak tussen Gouds of niet-Gouds, zullen er verschillen zijn met de Goudse lijst.
Indeling van merken op deze pagina:
