Oningedeelde merken
Bij het determineren van alle verzamelde hielmerken komen regelmatig twijfelgevallen voor, of merken met een 'herkomst onbekend' label. Dat ligt zonder meer aan de hiaten in mijn kennis en soms ook aan hiaten in de algemene kennis. Nog niet alles is duidelijk, zeker daar waar het de slecht gearchiveerde merken uit de 17e eeuw betreft. Ik heb geprobeerd alle merken die met zekerheid aan een plaats van herkomst zijn te koppelen op de juiste pagina te plaatsen, merken waarvan ik (nog) niet weet waar ze vandaan komen staan op deze pagina.
Uit Amsterdam?
Bovenstaande merken stonden bij mij oorspronkelijk ingedeeld onder 'mogelijk Amsterdams'. Het eerste merk is een H gekroond, of dat is althans mijn interpretatie geweest. Vreemd omdat een enkele gekroonde letter in de periode 1620-1630 vrij uniek is. Gevonden in Aalsmeer. De volgende is LB gekroond uit de periode 1625-1650. Gevonden in Duivendrecht. De IG gekroond is, 1625-1650, ook uit Duivendrecht. De laatste is WP met twee sterren, 1620-1630, gevonden in Amsterdam. De merken komen niet voor in de lijsten van geregistreerde Amsterdams merken, hoewel ik de WP een gerede kans geef toch Amsterdams te zijn.
De AA monogram (gekroond) is een bekend Gouds merk, maar stond in dit geval op een pijpje met een vrij overtuigend Leids uiterlijk, in tegenstelling tot de andere producten van deze maker.
Algemeen verzameld:
Gevonden in Den Haag en omstreken (HH). *IP is waarschijnlijk uit Dordrecht.
Rijksappel met initialen, posthoorn met I ster x, geometrisch merk, IB met sterren, LB gekroond, TB (?), MC gekroond, IG met krullen, MH, NH monogram, GI, HK, WK, SM met sterren, huismerk onleesbaar, HY monogram (?), IP, WP gekroond, AS, BS met sterren, HS, WS, IT met stippen, DV met ster, IW gekroond, XX, IAI, HTK monogram, IVR, HTL monogram, IRM, xRI.
Gevonden in Zevenhuizen e.o. DP gekroond, GP, EW, CD, SR, WIV, WK monogram gekroond
Gevonden in Nederland, maar de merken zijn eerder Duits of kopieën van Goudse merken.
Monogram HIW op een pijpenkop die is gevonden in de regio Amsterdam. De vormgeving is Noord Hollands.
WT met sterren is nog niet met zekerheid gedetermineerd. De pijpenkop komt uit de periode 1650-1665. WT gekroond is in Gouda gezet vanaf 1688, het Amsterdamse WT merk weer in de eerste helft van de 17e eeuw. In Gorinchem gebruikte Willem Teeck de initialen tussen 1650 en 1670 en rond en In Rotterdam zijn pijpen gevonden met de initialen WT en twee sterren. Deze pijpenkop is gevonden boven Amsterdam.
In Gouda gevonden merk met NP of NDP.
Polders van Reeuwijk, DAL (?), HTK monogram, kruispijlen met IP?, CAS, GDV, GA, WA, IB ongekroond of 18 ongekroond, CD (met ster?), RD, HF gekroond met ster, IG, GH, MH, MH monogram, EI, MPM, IP, WP met ster, AS, WT (met ster), rijksappel met II, persoon zoals Dordtse maagd?, persoon zoals landman?, persoon zoals koning David?, Een (lei)hamer? Reeuwijk2020HvdB
Regio Den Haag, Goudse ovaalvormige pijpenkop met bijmerk (1740-1750). Persoon met regentenstok?
HD monogram en rad (?), uit Gouda
Lelie met H- of RG, WP gekroond. Uit Waddinxveen/ Boskoop.
De eerste kop is gezien het vondstcomplex uit de eerste helft van de 17e eeuw. Het merk is moeilijk te interpreteren. Is het een huismerk, een voorstelling of twee erg eenvoudige gekroonde letters? Het merk is afgebeeld zoals het is gestempeld, zonder rotatie.
Vondsten uit centrum Gouda. Overig: GA, HB monogram, BC gekroond, GI, IKI.
1700-1710. Trechtervormig model kop met een niet geheel leesbaar merk. Combinaties SP of SxP zijn echter niet bekend. Staat er boven de SP een letter of een voorwerp? Bodemvondst uit het centrum van Gouda.
Goudse Hout, HIK of HTK monogram.
Centrum van gouda. Op het eerste stempel staat een persoon, of lijkt een persoon te staan, zonder attributen die de persoon als zodanig herkenbaar maken. Het tweede stempel is een voorwerp met initialen, maar alleen de T is leesbaar. Radstempel, IB met sterren, IC of IG, Ex (tweede letter is platgedrukt), MPM.
Vindplaats West Nederland, Zuid, bol met I?, GI, IK met drie sterren, IM monogram.
Vindplaats regio Rotterdam, NC gekroond met lelie.
Zuidplaspolder, Waddinxveen. WA gekroond, DVA?
Polders rond Zoetermeer, GA.
Uit Brabant, II met stip.
Goudse Hout, Gouda. GH.
Polder Bloemendaal. Onbekend, mogelijk roos, TW met ster, IP met kruispijlen.
Omgeving Amsterdam, monogram? KB of RB verbonden met een horizontale lijn, zodat ook de H aan de letters toegevoegd kan worden. Verder: IE, GH, IL, BPI (de enige bekende Goudse combinatie is BPB, misschien is die hier gezet), CIVS.
Uit Aalsmeer: dubbelconisch model pijpenkop met HL.
Monogram, AS met ster, AS, IS.
Rond Leiden gevonden. Niet duidelijk is wat hier staat, maar het is een monogram. HH? De volgende pijp is Gouds of Leids, met AS met ster als merk. De laatste pijp heeft AS gekroond of met een krul als merk. De pijp ziet er niet direct Gouds uit.
Dubbelconische pijpenkop uit de Zuidplas regio, datering 1625-1635. De pijpenkop is mogelijk Gouds, het merk is een gekroonde roos met R en een onleesbare letter als initiaal.
Uit Gouda. Gekroonde roos met WF, WF gekroond, gekroonde roos met A, lelie met FI of FA, vorm of huismerk met OA, BC gekroond, CD met ster, EI, GI, II (of TT) met sterren, DHI (?), TK met kruis, DCV (?).
Regio Amsterdam. Twee ondefinieerbare letters, mogelijk een combinatie die begint met W.
Uit de omgeving van Halsteren, tussen vele Goudse pijpenkoppen. FB, MC met ster, GVx (drie opties), PVR monogram?
Vindplaats onbekend. Dubbelkoppige adelaar gekroond 1625-1635, TI, HR gekroond. TI is gezet op een Engelse pijp.
Omgeving Rotterdam. Vroeg model pijpenkop (1600-1620) met ruitvormig stempel waarin een onduidelijke voorstelling. waarschijnlijk gaat het om twee letters, Gouds laat dubbelconisch gevormd met vogel (kraai of ekster), WT (Gorinchem?).
Dubbelconisch gevormde pijpenkop uit de periode 1645-1655 met onleesbaar merk. De vorm is lastig te interpreteren, deels door de slijtage van het merk. Tweede merk GI, daarna IVR of LVR.
Vondsten omgeving Zevenhuizen. (JS model 1)
Ovaalvormige pijpenkop uit de tweede helft van de 19e eeuw. Het merk is goed in de klei gedrukt en niet versleten, maar onduidelijk van vorm. Een druiventros of eikel is het niet, deze merken zijn rond 1800 gestopt. Mogelijk is het 94 gekroond en dan op zijn kop geplaatst? Bodemvondst Gouda.
De pijpenkoppen zijn gevonden in het centrum van Gouda. 1. Dubbelconische pijpenkop uit de periode 1630-1640. Het merk is CH gekroond. De vorm van de pijp is niet per definitie Gouds en het merk komt in de 17e eeuw alleen voor in Gorinchem, maar dan later pas. In Leiden is CH alleen als monogram gezet. 2. Dubbelconische pijpenkop uit de periode 1665-1675. Het is niet helemaal duidelijk wat er heeft gestaan, het lijkt te gaan om DL. Er kan een letter boven hebben gestaan. 3. Vroeg trechtervormige pijpenkop uit de periode 1690-1700. Het merk op de hiel is SLK. 4. Vroeg trechtervormige pijpenkop uit de periode 1680-1690, prins en prinses?
Rondbodem model pijpenkop uit de periode 1750-1775. Op de bodem is het merk FM gekroond gestempeld, maar zo Gouds als het er uit ziet, het merk wordt nergens genoemd. Wel valt op dat een Gouds wapenschild ontbreekt en dat het hier ook om een pijp uit een andere plaats kan gaan.
Dubbelconisch gevormde pijpen uit de periode 1625-1650. De merken zijn: IP, L(I).
De meest bolvormige dubbelconische pijpenkop die ik ooit heb gezien is een vondst uit Rotterdam. Op de hiel staat het merk NVD met twee stippen.
1625-1635 Niet Goudse koppen met OA of gespiegelde AG, II met sterren of bloemen, WP gekroond (ook bij Amsterdam geplaatst).
1690-1700 Meisje met SH of onbekende tijdgenoot? Vervaagd merk door verblijf in venige bodem.
1625-1635 IB met ster, gevonden te Moerkapelle.
1800-1850 Ondetermineerbaar beeldmerk, klein model pijpenkop, niet Gouds? Gevonden in de polder Bloemendaal, Gouda.
1670-1680 Dit merk lijkt erg op het merk prins, maar staat in spiegelbeeld. Wat er wordt vastgehouden in de uitgestoken arm is niet duidelijk.
1630-1640 De pijpenkop lijkt Gouds, het merk is niet bekend. Het is op zijn kop gestempeld en er staat waarschijnlijk MI.
1670-1880 Inmiddels al een paar keer aangetroffen merk, waarschijnlijk Gouds maar ook als Leids bestempeld. In vorm nog het meest huismerk.
1635-1645 1: een huismerk? Of een schriftteken uit een andere taal? 2 en 3: posthoorn met IT. 5: IB gekroond rond 1660, IT (met stippen), GI? Hoewel het merk beschadigd is, zijn er ook geen alternatieve stokletters met een G er voor (die hier mogelijk zijn). Uit de polders rond Gouda. De verschillend uitgevoerde merken met IT (ook met de posthoorn) zouden van één maker kunnen zijn.
1645-1655 Pentagram met WI of HI.
1735-1745 Dit zijmerk heb ik niet ingedeeld omdat ik niet kan lezen wat er staat. Het gaat om drie letters, de bovenste is nauwelijks zichtbaar en heel waarschijnlijk een M. De eerste letter is een C of een G, dat ligt soms dicht bij elkaar in pijpenkoppenland. De laatste letter lijkt een L of een A, maar is tijdens de afwerking gedeeltelijk weggevaagd. Een D is ook een optie. Voor de hand liggende combinaties als de Goudse GMD of GML passen niet binnen de datering van de pijpenkop.