Wapenschilden

Op pijpenkoppen uit de periode 1680-1700 worden voor het eerst wapenschilden gezet. Het zijn er nog niet veel, meestal gaat het om het wapen van Gouda in combinatie met -, of een ander stadswapen. Ook een stadswapen in combinatie met een andere voorstelling komt voor.

Dubbelconische pijpenkop uit de periode 1775-1790. Op beide zijden staat het wapen van Haarlem. Als merk is het wapen van Haarlem in Gouda gezet vanaf 1675, het is dus mogelijk dat we te maken hebben met een vroege zijmerkpijp van de verantwoordelijke pijpenmaker. Het is waarschijnlijker dat de pijp gemaakt is om verkocht te worden in de regio Haarlem. Hoewel deze bodemvondst daar niet vandaan komt, komt hij wel uit Noord Holland, regio Amsterdam.

De pijpenkop is in ieder geval Gouds. Op beide zijden staat een wapenschild met een gestipte bladerkroon er vlak op. De schilden verschillen in vorm en afwerking.

Dubbelconische pijpenkop uit de periode 1690-1700. Op de linkerzijde staat een bloemenvaas met initialen. De vaas is vrij hoog op de pijpenkop geplaatst. De initialen zijn vanwege slijtage slecht leesbaar, waarschijnlijk staat er HI.

Op de rechterzijde staat een wapenschild met het wapen van Gouda, ook weer hoog op de kop geplaatst. De kroon boven het schild is een combinatie van een parelkroon en een bladerkroon, door de weergave in stippen. De band van de kroon loopt boogvormig. Onder het schild loopt een tekstlint met de tekst: GOUDA. De uitvoering van de graveringen is redelijk eenvoudig.

Laat dubbelconische pijpenkop uit de periode 1670-1690. Op de linkerzijde staat het wapenschild van Gouda met daarboven een kroon. Onder het wapenschild staat de tekst: GOUDA met een lijn er onder. De verdeler op het wapenschild, tussen de sterren is gevuld met een Oranjetak, met Oranjeappels. Op de rechterzijde staat een wapenschild met een klimmende leeuw, het wapen van Nassau, dat later in de 19e eeuw het wapen van Nederland zal worden. Ook boven dit schild staat een kroon, om het schild lopen twee lauwertakken. Deze ogenschijnlijk neutrale pijp met wapens is een Oranjepijp.

(Vanaf 1672 wordt Willem III stadhouder van de Verenigde Nederlanden, een gebeurtenis die met veel vreugde wordt ontvangen. Verschillende pijpen worden vanaf 1672 gemaakt met Oranje als hoofdthema. De meeste van deze pijpen staan in het hoofdstuk: Koningen, Oranjepijpen.)

Laat dubbelconische pijpenkop uit de periode 1670-1690. Deze pijpen, met het stadhouderlijke wapen van de Oranjes aan één kant, kwamen in verschillende varianten voor en waren destijds redelijk populair. Omdat het om Oranjepijpen gaat, worden ze beschreven in het hoofdstuk: Koningen, Oranjepijpen.

Trechtervormige pijpenkop uit de periode 1724-1730. Op de linkerzijde staat een man, met in zijn rechterhand een haring en in zijn linkerhand een stuk wittebrood. Achter zijn voeten zit een zwaantje en er groeit een distel. Bij zijn hoofd staat waarschijnlijk LONTSET of LONT (Leidens ontzet). In dit geval is dat onleesbaar door de sterke slijtage aan de pijpenkop.

Aan de rechterzijde staat het wapen van Leiden in een schild, met een brede bladerkroon er boven. Onder het schild staan de initialen van de maker, CDM.

Leiden werd na een beleg van bijna een jaar ontzet op 3 oktober 1574, de pijp is 150 jaar later zeer waarschijnlijk gemaakt als een herdenkingspijp.