In 1992 schreef Hans van der Meulen c.s. een goed gedocumenteerd boek over de kleipijpenindustrie van Gorinchem. Het boek is tegenwoordig alleen nog tweedehands te verkrijgen, zoals veel boeken over kleipijpen. De meeste merken die de pijpenmakers uit Gorinchem op hun kleipijpen hebben gezet, worden hierin vermeld. De lijst op deze site is ontleend aan dit boek.
Nota bene: ik heb niet gekeken naar de productie van de 18e eeuwse pijpen, die in Gorinchem bijna alleen van zijmerken werden voorzien, maar naar de hielmerken van de Gorinchemse 17e eeuwse productie. De enkele 18e eeuwse Gorinchemse hielmerken staan ook in deze lijst.
Totale Gorinchemse productieperiode: 1635-1825
In de 17e eeuw zijn er in Gorinchem al pijpenmakers actief en zij gebruiken de volgende hielmerken:
J.P. Brinkerink M.C.W. Veen, 1988, de kleipijp als bodemvondst, hoofdstuk Gorinchem, Weesp
J. van der Meulen et al., 1992, Tabakspijpennijverheid in Gorinchem, Leiden
Beeldmerken
Roos (gekroond)
uil
adelaar
posthoorn
rad
radering
2 letters
IA (en AI)
NA
WB
BC gekroond
MC gekroond
AD gekroond
TD gekroond, met roos, met leeuw
IG
CH, CH gekroond
EH
RI gekroond
WI, WI met roos
BM met roos
WM
PP
RP (gekroond)
WP, WP met roos, WP met sterren
AS, AS met roos
IS
WS
BR
HR gekroond, HR met roos
IS gekroond
GS met roos
RS met ster, RS met roos
WT, WT met roos, WT met springend hert
3 letters
CVE monogram
SGH gekroond *late 18e eeuw
DIM
BMT met roos
IA en AI
BC gekroond
WP, WP met sterren, WP met rozen
HR met roos gekroond
RS gekroond met ster
WT met sterren, ook gespiegeld als TW. Het eerste merk is gecombineerd met stippenrozen op de zijden.
WT met springend hert.
Het feit dat dit merk regelmatig opduikt en de verspreiding van vondsten van dit merk over Nederland geeft aan dat er op deze werkplaats veel pijpen werden gemaakt en dat er buiten de gemeentegrenzen werd geëxporteerd.
SGH gekroond