Doornpijpen en knotsen

Doornpijpen zijn, zoals de naam al zegt, pijpen met 'doorns'. Ze zijn te verdelen in doornpijpen (in het Engels: thorned pipes) en knotsen. De doorns zijn uitsteeksels op het oppervlak van een deel van de pijp.

Knotsen

Verschillende uitvoeringen van het knotsmodel, met onderling zeer kleine verschillen. Wel opvallend zijn de zwarte uitvoering en de gemerkte exemplaren. Het merk krijgsman, op verschillende manieren gegraveerd, komt vooralsnog als enige voor op de verder ongemerkte pijpenkoppen. Dit merk is van 1848 tot 1887 gebruikt door verschillende (elkaar opvolgende) leden van de familie Van Essen (Lit. 2).

Knotsmodel, rood en wit gebakken, uit een stort van Goedewaagen, 1899-1909. De pijpen zijn niet gemerkt.

In vorm is dit een verbastering van de knots model pijpen. In plaats van de doornvormige punten zijn nu een aantal ronde stippen gebruikt. Ook is de rondgebogen begrenzing tussen decoratie en onbewerkt oppervlak hoger op de pijp geplaatst. 

Pukkel- of doornpijpen

Bekermodel pijp met doorns en hiel, gemerkt met WS gekroond van de firma P. van der Want en eenmaal met speelman, ook van de firma P. van der Want. Van de derde pijpenkop is de bovenste helft witgelakt. Uit een vroeg 20e eeuwse vuilnisbelt bij Gouda.

Ander model doornpijp, met een diagonaal geplaatste hiel. In de bovenste drie gevallen is de hiel afgebroken. De pijpenkop is er in het rood, wit en gelakt. Een versie van de rode pijp (zie radering) is er in het wit met hiel. De hiel is uitgevoerd als geitenpoot en niet gebruikt voor een merk. In het tweede geval loopt de hiel diagonaal, met platte bodem, maar ook daar is geen merk geplaatst. Uit een vroeg 20e eeuwse vuilnisbelt bij Gouda.

Deze doornpijp, waarbij de pijpenkop glooiend in de steel overgaat, is bekend van de firma P. Goedewaagen & Zoon. Zwarte uitvoering.

Rondbodem model doornpijp in twee gelijksoortige uitvoeringen. De fabrikanten zijn niet bekend, maar de pijpen komen van een vroeg 20e eeuwse vuilnisbelt bij Gouda en het aantal pijpenmakers is in deze periode al erg beperkt. De firma's van Goedewaagen en Van der Want liggen het meest voor de hand.