Zijmerk oorlogsschip gekroond


Het zijmerk oorlogsschip gekroond is in Gouda gezet tussen 1691 en 1722. Als hielmerk is het niet gebruikt, al bestaat wel het hielmerk driemaster, dat tijdelijk door een andere pijpenmaker in gebruik was. Beide merken hebben niet lang bestaan.

Het oorlogsschip is ook buiten Gouda gezet, met initialen er aan toegevoegd.


Trechtervormige pijpenkoppen uit de periode 1700-1720. De voorstelling neemt vrijwel de hele zijkant van de pijpenkop in beslag en het oorlogsschip is in detail gegraveerd. Juist daarom zijn detailverschillen leuk, die zijn ontstaan door de versleten mal opnieuw te graveren (dit heet ophalen) of door een tweede mal toe te voegen (voor een hogere productie, er was dan ook een tweede kaster aan het werk). Een voorbeeld van waar de graveur iets meer vrijheid had voor de tekening is de spiegel van het schip. Daarop staan achtereenvolgens een ster tussen stippen, ramen als gaten in plaats van stippen en vervolgens vijf stippen. Boven het zijmerk staat een parelkroon.


Scherf van een trechtervormige pijpenkop uit de periode 1710-1722. Op de linkerkant staat het merk fortuin vanaf de spoor op de kop en aan de rechterkant staat een oorlogsschip. Ook het oorlogsschip is gebruikt als zijmerk. Hebben twee pijpenmakers hier gezamenlijk een pijp uitgebracht of gaat het om een andere constructie? Dubbele merken (of een merk en een quasi merk) komen vaker voor en het is zelden duidelijk wat de reden is, maar gewin is een voor de hand liggende.


Ovaalvormige pijpenkop uit de periode 1765-1795. Een tijd na de plaatsing van het Goudse oorlogsschip is deze variant uit Schoonhoven. Een pijpenmaker met de initialen GHL had in zijn assortiment veel goedkope modellen die voor die tijd normaal waren, maar voegde het oorlogsschip toe. De initialen staan op de plaats van de in Gouda gebruikte kroon. De gravering is in vergelijking met de Goudse voorganger erg eenvoudig.


Trechtervormige pijpenkoppen uit de periode 1740-1750, uit Gorinchem. Links staat het merk KW gekroond, op de tegenoverliggende zijde staat een oorlogsschip. De gelijkenis met het Goudse oorlogsschip is groot, maar de gravering is een stuk eenvoudiger getekend.