Een fantasie hiel (of spoor)

Op zoek naar nieuwe vormen werden alle onderdelen van de kleipijp onder de loep gehouden. Vanuit de zoektocht naar modellen met een nieuwe, liefst voor de markt aantrekkelijke, vorm ontstonden pijpen met een normaal uiterlijk, maar met een afwijkende hiel of een ornament op de bodem.  Er zijn nogal wat varianten, met niet zelden een blad of floraal ornament aan de onderkant van de pijpenkop. De pijpen zijn over het algemeen zelf niet gedecoreerd of figuraal, maar de hiel is op zichzelf zo bepalend dat deze pagina is opgenomen onder decoraties.

Rondbodem model pijpenkop met een lob op de persnaden van de pijpenkop. De lob is gevormd tot een parel- of stippenrij en ziet er daarom sierlijker uit. De hiel of spoor van de pijp is aangepast tot een voet, die als een dwars op de richting van de steel staand staafje op de overgang van de kop naar de steel staat. Vanuit de steel lopen aan beide zijden gebogen randen naar de voet. De randen zijn gestipt.

De hiel of spoor van deze pijp is gelijk aan het model hierboven, net als de gestipte persnaden. Het gaat dan ook om hetzelfde model maar met een extra decoratie. Op de zijden is een vlakvullende, horizontale arcering aangebracht die wordt afgesloten door een band van florale motieven en voluten met een vulling van stippen. De band loopt langs de persnaden en de onderkant van de pijp.

Lakpunt. Groot model kromkop uit de derde kwart van de 19e eeuw. In plaats van een gewone hiel of spoor is er een sierlijker uitsteeksel ontwikkeld, dat veel wordt voorzien van strepen of stippen. Op de steel, vlak achter de kop, staat het merk van de Goudse pijpenmakermaker Goedewaagen, ES gekroond. Meer over lakpunten staat onder Pijpenkoppen, Fantasievormen uit de 19e/20e eeuw, Vanuit het kromkopmodel.

Rondbodem met knophieltje van een Goudse fabrikant, derde kwart 19e eeuw. Op de bodem van de pijpenkop staan drie gearceerde bladeren.

Kromkop model pijpenkop van roodbakkende klei, van een Goudse fabrikant, uit de derde kwart van de 19e eeuw. Onder de bodem van de pijpenkop zit een bolvormig knopje als spoor. Die in de vormgeving lijkt te ontstaan vanuit een lob aan de onderzijde van de steel

Ovaalvormige Goudse pijpenkoppen van roodbakkende en witte klei.  Het rode model is waarschijnlijk te heet gebakken en na productie als misbaksel weggegooid. Ze zijn gemaakt in de 19e eeuw, de rode pijp is op de steel gemerkt met V D WANT IN GOUDA.

Onder de pijpenkoppen zit een subtiel bladvormig lobje.

Kromkop model pijpenkop van roodbakkende klei, van een Goudse fabrikant, uit de derde kwart van de 19e eeuw. Onder de bodem van de pijpenkop zit een grote vlieg.

Kromkopmodel en shagpijp, met een breed uitlopende hiel, die overigens niet gebruikt werd voor een merk. De pijp is in Gouda gemaakt in de derde kwart van de 19e eeuw.

Fantasie-mosterdlepelmodel. Onder de pijpenkop is een soort hiel geplakt met de vorm van een spijkerkop. De hiel loopt schuin met de steel mee omhoog en is niet gemerkt. Op de steel staat ook geen merk, de pijpen werden met een naamsticker verkocht.

Kromkop model pijp met aan de onderzijde een spoor, die eindigt in een knop. Van der Want, 1880-1915.

Mosterdlepelmodel pijpenkop waarbij de steel doorgezet is in een lepelvormige hiel, die de kop ondersteunt.