Zijmerk draak


Het merk draak is in Gouda gezet en kan als zijmerk zijn gebruikt tussen 1712 en 1750.



Trechtervormige pijpenkoppen uit de periode 1715-1730.  De draak is een fantasiedier en is ontworpen uit de verbeelding. Voor de gravering is een voorbeeld voorhanden geweest, het merk is niet helemaal zelf bedacht. Een paar eigenschappen waren van belang om het dier op een draak te laten lijken: de lange staart met krul en stekel en vleugels als een vogel, maar dan op de rug. Vandaag herkennen we dit nog steeds als drakeneigenschappen. De kop van de draak op het merk is meer een vogelkop en de standaard draak is blijkbaar een twee potig dier, zoals vogels. Op merken die nog wat minder in de mal zijn versleten is te zien dat het drakenlichaam geschubd is. En dat herkennen we gelukkig weer. Op de laatste pijp, met een goed leesbaar merk, zit een vonkenvanger. Of deze er origineel op heeft gezeten weet ik niet, zij is afkomstig uit een partij van marktplaats afkomstige pijpenkoppen. Qua periode is de uitvoering van de vonkenvanger in ieder geval mogelijk.


Op de eerste pijpenkop is een D gezet op de tegenovergestelde zijde (van het merk) van de spoor. De D staat in spiegelbeeld, een fout die veel gemaakt is in de pijpennijverheid en die voortkomt uit het spiegelen bij stempelen, wellicht in combinatie met analfabetisme. Op de tweede pijpenkop staat een P op de spoor, onder het merk. De letters zijn een indicatie van de naam van de uitvoerende pijpenmaker, maar omdat ze niet te combineren zijn met de merken zoals gebruikt volgens het Goudse merkenrecht zijn ze veel minder eenvoudig te koppelen aan een in de archieven voorkomende pijjpenmaker.