Het merk fortuin is in Gouda gezet en kan als zijmerk zijn gebruikt tussen 1700 en 1815. Net als het zijmerk Atlas werd fortuin voor het grootste gedeelte op de spoor van de pijpenkop gezet, wat na de invoering van het Goudse wapenschild als bijmerk niet meer mogelijk was. Een variant op de zijkant van de pijpenkop is, net als bij Atlas, niet meer verschenen.
Trechtervormige pijpenkop uit de periode 1720-1730. Behalve het merk fortuin op de linkerzijde is er een merk op de rechterzijde geplaatst, dit is AM gekroond. Officieel is AM gekroond nooit als zijmerk gezet. De pijpenmaker die in deze periode met het merk fortuin werkt, heet Arij Fortuin (Lit. 2) Heeft hij een tweede, onbekende voornaam die begint met een M?
Trechtervormige - tot bijna ovaalvormige pijpenkoppen uit de periode 1710-1740. Fortuin staat op de onderkant van de pijpenkoppen, op een soort rad of radvormig element op de spoor. Haar doek of zeil houdt ze standaard boven zich.
Problematiek uit de vroege jaren '40 van de 18e eeuw. Het zijmerk staat standaard op de spoor van een pijp, maar er moet een Gouds wapenschild met S bij. En daar is geen plek voor. In dit geval is geprobeerd het op te lossen door het bijmerk boven het merk te plaatsen. Dit soort ideeën hebben maar kort standgehouden, je komt ze bijna nooit tegen.
De bovenstaande pijpenkoppen zijn in Utrecht gevonden. In Utrecht lag de wijk Fortuin en mede daardoor was de belangstelling voor pijpen van dit merk bovenmatig groot. Behalve dat een groot aantal van de pijpen met dit merk in Gouda werden aangeschaft, begon met in Utrecht zelf met het maken van eenvoudige pijpen met fortuin op de zijkant. In Utrecht was al vanaf de 17e eeuw een bescheiden industrie die de stad en de directe omgeving voorzag van kleipijpen, tot achter in de 18e eeuw.
De pijpen uit Utrecht zijn kwalitatief minder hoogstaand dan de Goudse, dat is zelfs bij de eenvoudigste categorie pijpen zichtbaar. Ook de graveringen, zoals hier fortuin, zijn eenvoudig maar adequaat.
Trechtervormige pijpenkop uit de periode 1710-1730. Op beide zijden staat een vos, staand op zijn achterpoten, de voorpoten naar voren en de dikke staart omhoog. De vos heeft iets in zijn bek, waarschijnlijk een prooi als een kleine vogel, dat is niet goed te zien.
Op de rechterkant staan onder de vos de letters VOS, die de voorstelling een beetje een letterplank gevoel geven. Op de linkerkant staat een merk op de spoor. Het gaat om het merk fortuin, Dit merk werd binnen de gedateerde periode gebruikt door Passchier Arijnse Fortuijn uit Gouda, van 1706 tot 1733 (Lit. 2). Langs de persnaden van de pijpenkop staat een dubbele stippenrij.