1751, FRE.REX.SWEDEN, de dood van koning Frederick I


Frederick I was koning van Zweden van 1720 tot aan zijn dood, in 1751.

Pijpen met dit thema zijn gemaakt als een herinneringspijp en werden vanuit Gouda geëxporteerd naar Zweden.


Overzicht en close-up van een ovaalvormige pijpenkop uit de periode 1750-1760.

 

Korte omschrijving: naar de roker toe staat wapenschild van Zweden, gekroond met een keizerskroon en omhooggehouden door twee leeuwen. Aan de bovenzijde van de pijpenkop, aan weerszijden van de kroon, is een tekstlint aangebracht met de tekst FRE:REX en SWEDEN.

 

Uitgebreide omschrijving:  Hoge, slanke, ovaalvormige ketel met een voorstelling over driekwart van het oppervlak. Centraal staat het wapen van Zweden, naar de roker toe gericht. Het bestaat uit vier kwartieren en een hartschild. Linksboven en rechtsonder staan drie kronen in een horizontaal gearceerd vlak. Links onder en rechtsboven staat een gekroonde klimmende leeuw op een vlak met drie diagonale, gearceerde banden. Het hartschild is ovaalvormig en bevat nog eens zeven kwartieren. In het midden, in een eigen ovaal, staat nog eens een klimmende leeuw. Dan, met de klok mee, staat rechtsboven een vlak met een horizontale scheiding. Boven is geruit gearceerd, onder gestipt/ gesterd. Erna volgt een vlak met twee liggende leeuwen. Daaronder staat een wapenschild in het vlak, met drie gelijke tekens er op. Er staat een stip onder het schild en er lijken drie kronen omheen te staan, met de bodems naar het schild toe. Linksonder is het vlak weer horizontaal gescheiden. Het onderste deel is geruit gearceerd, erboven staan twee sterren. hierna volgt weer een klimmende leeuw en tenslotte staan er twee kruizen (als plussen) boven elkaar in het vlak.

Boven dit schild staat een breed lopende keizerskroon. Aan de linker- en rechterzijde wordt het schild gedragen door twee staande leeuwen. De leeuwen zijn gekroond en kijken beide van het schild weg. De leeuwen staan op een lambrequin. Het lambrequin wordt omrand met een plantmotief en is gevuld met een diagonale ruiten-arcering, waarbij de ruiten zijn gevuld met open stippen. Aan de zijden van de lambrequin hangt een grote kwast. Direct aansluiten begint een schelpmotief, die het begin is van de steeldecoratie.

Aan weerszijden van de keizerskroon loopt een tekstlint, met daarop links FRE:REX en rechts SWEDEN. De achterzijde van de kop is onbewerkt en niet meer geglaasd. De persnaad is verwijderd met een kamstreek.

Het merk L gekroond op de hiel is van pijpenfabrikant en exportmagnaat Frans Verzijl. Op de zijden van de hiel staan geen Goudse wapenschilden. De L gekroond is pas sinds 1753 in gebruik bij Frans Verzijl, de pijpenkop is daarmee jonger dan die datum (Lit. 2).


Dezelfde pijpenkop, op een ander moment uitgebracht, heeft nu op de linkerzijde van de hiel het wapen van Gouda staan. Het merk is nu niet de L gekroond van Frans Verzijl, maar de leeuw in de Hollandse tuin, zijn eerste merk (sinds 1724 Lit. 2).


Ovaalvormige pijpenkop uit de periode 1750-1760. Het thema van deze pijp is identiek aan de bovenstaande pijpenkop, maar de uitvoering is een stuk slordiger. De vorm is ook al meer versleten. De leeuwen lijken niet gekroond geweest, een verschil met de eerder beschreven vorm. Helaas is die hiel afgebroken en het makersmerk dus niet meer aanwezig.