Lobben en zijmerken


Een aparte groep pijpen is voorzien van een soort versiering en een zijmerk. Het hoofdkenmerk van de pijpenkop is de decoratie. Die bestaat uit lobben die rondom de pijpenkop zijn gezet, vanaf de bodem tot halverwege of tot driekwart van de pijpenkop. De kwaliteit van deze decoratie verschilt nogal, zoals aan de gefotografeerde voorbeelden te zien is.

Oorspronkelijk is het versieren van een pijp met lobben een Goudse uitvinding uit de tweede kwart van de 18e eeuw. De lobben worden in Gouda altijd mooi uitgevoerd en er bestaan verschillende kwaliteiten en uitvoeringen binnen het genre. De variant die buiten Gouda wordt overgenomen is geschikt voor de eenvoudige pijpen en biedt ruimte om er letters bij te plaatsen, ook al worden er ook buiten Gouda genoeg lobbenkoppen zonder zijmerk verkocht. De zijmerken op de gelobde koppen komen voor in twee hoofdgroepen: een groep met het merk op de zijkant van de pijp, net boven de lobben, en een groep met het merk naar de roker toe geplaatst. Op de laatste categorie staat vaak een flinke kroon. Een enkele keer wordt er boven de lobben geen merk gezet, maar een plaatsnaam, zoals Schoonhoven of Gouda (in dat geval zeker geen Goudse pijp).

Goudse lobbenpijpen met een zijmerk komen ook voor, maar in Gouda wordt het merk op een andere manier geplaatst. Het merk staat op de (linker) zijkant van de kop, tegen de onderkant met de spoor aan. Het merk staat dus over de lobben.