Het wapen van Anna van Hannover (en Engeland)


Anna van Hannover is een Engelse prinses die in 1734 trouwt met Willem IV van Oranje.  Uit de elementen van haar wapen blijkt de Engelse achtergrond. In het eerste kwartier staat het wapen van Engeland. In het tweede het wapen van Frankrijk, in het derde het wapen van Ierland en in het vierde weer het wapen van Engeland. Om het schild loopt de tekst 'honi soit qui mal y pense' (wee degene die er kwaad van denkt), de spreuk die hoort bij de hoge ridderorde van de kousenband. Op het schild staat een keizerskroon. Het schild wordt gedragen door een leeuw en een eenhoorn. De leeuw is gekroond en stelt Engeland voor, de eenhoorn is geketend en stelt Schotland voor. Onder het wapen door loopt een tekstlint met 'dieu et mon droit', het motto van het Engelse wapen.

Bij de leeuw wordt de Engelse tudorroos afgebeeld, bij de eenhoorn de Schotse distel.


Kromkop model pijpenkop uit de periode 1740-1750. Naar de roker toe staat het wapen van Anna van Hannover in een ovaal. Rond het ovaal loopt de tekst: HONI SOIT QUI MAL Y PENSE. Boven het ovaal staat een grote keizerskroon met daarop een op vier poten staand leeuwtje, gekroond. Op de zijden van de pijpenkop staat links een klimmende leeuw en rechts een eenhoorn die samen het schild dragen. De leeuw is gekroond met een keizerskroon, de eenhoorn is geketend. Beide dragen ook een vlag. Op de vlag van de leeuw staat een tudorroos, op die van de eenhoorn een distel. De ondergrond voor de voorstelling is een eenvoudige horizontale lijn met daaronder een halfrond tekstlint. De ruimte tussen ondergrond en lint is diagonaal en kruislings gearceerd.

In het tekstlint staat: JE MAINTIENDRAI. Dit is een leuk detail, want het is niet het motto van het Engelse wapen, maar dat van het Nederlandse, de band van Anna van Hannover met Willem IV implicerend.

De steel is onversierd gelaten. Op de linkerzijde van de hiel staat het wapen van Gouda. De hiel is gemerkt met molen, een merk dat in deze periode werd gezet door Jacob A. Danens (Lit. 2). Omdat de pijpenkop een kromkop is, een vorm die zijn herkomst heeft in de Engelse stijl van pijpen maken, is de pijp door Jacob Danens gemaakt als exportpijp naar het Engelse koninkrijk.

Gevonden in Gouda, ongerookt.


Fragment van een kromkop model pijpenkop uit de periode 1750-1775. De kop is gemerkt met leeuw in de Hollandse tuin en is gemaakt door Frans Verzijl (Lit. 2). Naar de steel toe is het wapen van Engeland afgebeeld met de tekst HONI SOIT QUI MAL Y PENSE er omheen. Aan weerszijden van het wapen staan de leeuw en de eenhoorn. Op het tekstlint dat de ondergrond vormt van de voorstelling staat: GOD BLESS THE KING. Ook hier is dus weer niet gekozen voor de standaard tekst: DIEU ET MON DROIT. De koning an wie wordt gerefereerd is George III, die vanaf 1760 koning was van Engeland en Ierland. Met dit detail is de pijpenkop nog iets beter te dateren, gemaakt tussen 1760 en 1775.